ایلیا و فدک از زمان موسی - علیه السّلام –

بازخوانی یکی از اسناد کهن درباره فدک

در آن زمان ، انسان وارسته ای به نام ذرخاء زندگی می کرد که از پیروان واقعی حضرت مومسی - علیه السّلام – به شمار می رفت .

 حضرت موسی - علیه السّلام – همواره ویژگی های حضرت محمد مصطفی - صلی الله علیه و آله – را بیان می کرد و آن جناب را می ستود

سرانجام عمر این زاهد با معرفت ، به پایان رسیده و بساط مرگ او چشیده شد . فرزندان و نوادگانش دور شمع وجودش حلقه زدند . او دستور داد صندوقچه ای از فولاد با قفلی بی کلید و لوحی از طلا ساختند . آنگاه با دست خویش وصیت نامه ای را در آن لوح طلایی نوشت و در صندوقچه قرار داد

ایلیا و فدک از زمان موسی - علیه السّلام –

بازخوانی یکی از اسناد کهن درباره فدک

محمد حسین رحیمیان

به مناسبت چهاردهم ذی الحجه

مصادف با یکهزار و چهارصد و بیستمین سالروز

اعطای فدک به حضرت فاطمه – سلام الله علیها -

تقدیم به پیشگاه

امیر المؤمنین علی - علیه السّلام – که درباره عدالت گستر جهان هستی ؛ حضرت مهدی – عجل الله تعالی فرجه الشریف – اشاره به سینه مبارکش نمود و فرمود :

آه ! چقدر مشتاقم او را ببینم . ( . صحیفه مهدیه: ص 116 . )

به راستی روزها از مصائب او چون شب ، تیره و تار شدند .

آسمان شب از اندوه او ، شبنم ستاره بارید .

ماه از شرمندگی آن چهره نیلگون گرفت .

خورشید از آتش غم او گلگون گشت .

عزت و شکوه پس از غربت او ، آرام و قرار نداشت .

شقایق از چشم کبود او شرمنده شد و لاله زارهای فدک پس از او پژمردند .

افسوس که موجود برتر زمین – انسان – او را نشناخت و قدر و منزلتش را ندانست . همسر و فرزندانش را به دست اهریمنان سپرد ، آنان که دَدمنشانه به خاندان او هجوم آوردند و اموالشان را به تاراج بردند .

آری ، فاطمه زهرا – سلام الله علیها – بانوی برتری بود که آفریدگارش بر زمینیان منت نهاد و با آن گل و میوه بهشتی چند صباحی این کره تیره و خاکی را روشن ساخت .

نوشتاری که فراروی شماست ، یکی از اسناد کهن فدک است . بازخوانی داستان گونة این سند کهن حاوی نکات ظریف و دقیقی پیرامون مباحث مباحث اعتقادی است – می تواند در دوران تئاریک غیبت ، روشنگر صراط مستقیم ولایت علوی - علیه السّلام – باشد و راه رسیدن به دوران باشکوه دولت الزهرا - سلام الله علیها – را هموار سازد .

به امید شکوفایی آن دوران باشکوه و روزگای رهایی ، ان شاء الله .

قم ، حرم کریمه اهل بیت - سلام الله علیها –

محمد حسین رحیمیان

آزمایش بزرگ

...زندگی سختی را سپری می کردند ، فقر و گرفتاری های طاقت فرسا ، دنیا را در برابر دیدگانشان تاریک ساخته بود . هر مولود معصومی دیده به جهان می گشود به سان گوسفند ، سر از بدنش جدا می کردند . گاهی پدر و مادر پیش از رسیدن مأمور ، کودک را در رود نیل می افکندند .

بدین سان سالها سپری شد و صدها هزار کودک پسر را زنده به آب ریختند ، به خاک سپردند ، سربریدند و نابود ساختند . ( تاریخ انبیا : ج ص 493 . نوشته عماد الدین حسین اصفهانی ، معروف به عماد زاده .)

« آنان در چنگال فرعونیان به شدید ترین وجهی مورد آزار و قرار می گرفتند : پسرانشان را در جلو دیدگانشان سر می بریدند ، دختران و زنانشان را به کنیزی می بردند و همواره در جلودیندگانقبشان شکنجه می شدند و از بردگان و خدمتگزاران قبطیان و فرعونیان بودند و به راستی در آزمایش بزرگی از جانب پروردگار قرار داشتند » ( سوره بقره آیه 49 )

برتری جویی

آری « فرعون در روی زمین کبر ورزید ، سلطه گری و برتری جویی کرد و انسان ها را به گروه های مختلفی تقسیم کرد و بنی اسرائیل را به ضعف و ناتوانی کشاند » ( سوره قصص آیه 4 ) که به صورت بردگان و کنیزان در چنگال آنان گرفتار بودند . فقر و محرومیت سراسر وجودشان را فرا گرفته بود و سخت ترین کارها بر دوش آنها بود ، بی آن که بهره ای داشته باشند .

فرعون تکبّر ورزیده و می گفت :

« آیا کشور مصر از آنر من نیست ؟ آیا این چشمه ها از زیر پای من روان نمی شود ؟ مگر نمی بینید ؟» ( سوره زخرف آیه 51 )

عجب غرور وجود او را فرا گرفت . او زیردستان خود را سبک شمرد و کارش به جایی رسید که گفت : « من پروردگار بزرگ شما هستم » ( سوره زخرف آیه 54 )

بنی اسرائیل سختی دوران را با انتظار ظهور پیامبری به نام موسی - علیه السّلام – سپری می کردند ( تفسیر کبیر فخر رازی ذیل آیه )

دعا و گشایش

غلبه ظلم و ستم ، بنی اسرائیل را به خود آورد و دست به دعا برداشتند

« وقتی عذاب و سختی بر بنی اسرائیل طولانی شد ، چهل روز به درگاهی خدا گریه و ناله کردند . خداوند به موسی و هارون - علیه السّلام – وحی فرمود که آنها را باز دست فرعون نجاب دهند . این در الی بود که چهارصد سال ، صد و هفتاد سال مانده بود ، و از آن صرف نظر کرد ... » ( آنگاه امام صادق - علیه السّلام – می افزاید : شما نیز اگر چنین تضرّع و زاری کنید ، خداوند فرج ما را مقدر می نماید ، و اگر چنین تضرع و زاری کنید خداوند فرج ما را مقدر می نماید . و اگر چنین نکنید ، این امر به آخرین حد خود خواهد رسید . ‹ بحار الانوار : ج 52 ص 131 ح 34 › )

سرانجام دعای آننان مستجاب شد . خداوند متعال در دامان فرعون ، موسی - علیه السّلام – را پرورش داد . آنها موسی - علیه السّلام – را نور چشم خود قرار دادند ، و بدون آن که بفهمند ، دشمن اصلی خود را در آغوش خود پروراندند .( سوره قصص آیه 8 و 9 )

آغاز مأموریت

بدین سان موسی - علیه السّلام – به قدرت خدا در کنار فرعون پرورش یافت و « آنگاه خداوند مهربان یک با ردگر به او منت نها و مشمول نعتم خود ساخت و فمران داد تا با برادرش به سوی فرعون بروند و با نرمی با او سخن گویند . شاید متذکر شده یا از خدا بترسد » ( سوره طه آیه های 37 – 48 )

فرعون از فرمان خدا سرباز زد و دعوت ها و معجزه ها در دل سنگ فرعونیان تأثیر نگذاشت . از این رو ، موسی - علیه السّلام – به فرمان خدا شبانه به همراه پیروانش از مصر خارج شده و فرعونیان در پی آنا روان شدند و به اذن خدا در میان امواج خروشان دریا غرق گشتند و مؤمنان رهایی یافتند ( سورۀ طه ، آیه های 37-48 ) و به واقع بنی اسرائیل با اقرار به یگانگی خدا و یاد حضرت محمد - صلی الله علیه و آله – و ولایت برادرش حضرت علی - علیه السّلام – و خاندان پاک آنان - علیهم السّلام – از زود نیل عبود کردند . ( مستدرک الوسائل : ج 5 ص 233 )

موسی - علیه السّلام – دین الهی را به آنان آموخت و تورات مژده ظهور حضرت محمد - صلی الله علیه و آله – را به ارمغان آورد . ( بشارات عهدین : ص 40 و 217 )

پیرو وارسته

در آن زمان ، انسان وارسته ای به نام ذرخاء زندگی می کرد که از پیروان واقعی حضرت مومسی - علیه السّلام – به شمار می رفت . او فردی عبادتگر ، زاهد و پرهیزگار بود .از علوم غریبه نیز آگاهی داشت و از یاران خاص موسی - علیه السّلام – بود .

حضرت موسی - علیه السّلام – همواره ویژگی های حضرت محمد مصطفی - صلی الله علیه و آله – را بیان می کرد و آن جناب را می ستود . وقتی ذراء به سخنان میوسی - علیه السّلام – گوش فرا می داد ، مهر حضرت محمد - صلی الله علیه و آله – در دل او خانه می کرد و او همواره در دعاها و اورادش ، آن حضرت را یاد می نمود .

سرانجام موسی - علیه السّلام – از دنیا رفت . ذرخاء بیش از پیش به عبادت و ریاضت پرداخت و به زاهاد ذرخاء معروف گشت . او همواره راهی بیابان ها می شد و به عبادت خدا می پرداخت . در مسیر حرکت از مصر و در نزدیکی مدینه به بیابانی بی آب و درخت به نام « مدائن الحکماء » رسید که در آنجا شتران حکمای مدینه را می چرانیدند .

وقتی ذرخاء به آنجا رسید ، از آن منطقه خیلی خوشش آمد ، تصمیم گرفت عمر خود را در آنجا به عبادت خدا سپری کند .

عبادتگاهی بنیان گذارد . چاه آبی حفر کرد و در آنجا به عبادت خدا مشغول شد .( در کتب روضة کافی در ضمن روایتی آمده : اما صادق - علیه السّلام – فرمود : یهودیان در کتاب های خود یافته بودند که هجرتگاه حضرت محمد - صلی الله علیه و آله – میان کوه « عیر » و کوه « احد » است . از این رو ، از شهر های خود بیرون شده و در جست و جوی آن حضرت بودند ... " روضۀ کافی ح 481 ")

ذرخاء عمواره به سخنان موسی - علیه السّلام – می اندیشید ، تورات قرائت می کرد و مدح و صفات حضرت محمد - صلی الله علیه و آله – و مهر و محبت حضرت علی - علیه السّلام – را – که در تورات آمده بود – می خواند و لذت می برد .

کرامت زاهد

ذرخاء از علوم غریبه هشت افلاک و رمل دانیال نبی خوب آگاهی داشت و گاهی در اسطرلاب نگاه می کرد . روزی از اعجاز حضرت محمد - صلی الله علیه و آله – و حضرت علی - علیه السّلام – و به حرمت ذرخاء عابد در آن است چشمه ای آبی پدیدار شد ، که از کاوش ذرخاء عابد ، آب آن چشمه زیاد شد . او منطقه را آباد کرد . کشتزار هایی ساخت و ساختمان هایی بنا کدر .

منطقه را هر روز آبادتر می شد . زاهدان ، عابدان ، قبائل و عشایر از آبادانی منطقه آگاه شدند و به آنجا روی آوردند . باغ ها ، بستان ها ، خانه ها و ساختمانها بنا کردند . در اندک زمانی هشت قریه آباد تأسیس شد . مردن از گوشه و کنار خود را به آن منطقه رساندند و جمعیت آن منطقه رو به فزونی نهاد ....

در انتظار محبوب

سرانجام عمر این زاهد با معرفت ، به پایان رسیده و بساط مرگ او چشیده شد . فرزندان و نواادگانش دور شمع وجودش حلقه زدند . او دستور داد صندوقچه ای از فولاد با قفلی بی کلید و لوحی از طلا ساختند . آنگاه با دست خویش وصیت نامه ای را در آن لوح طلایی نوشت و در صندوقچه قرار داد ، به آن قفل زد و به فرزندانش این گونه وصیت کرد :

ای فرزندان و خاندان من ! پیامبری به نام محمد - صلی الله علیه و آله – ظهور خواهد کرد . وصی و جانشین او پسر عمویش به نام علی - علیه السّلام – است ، که داماد او نیز می باشد . او را در تورات ایلیا گویند . او دلیر مرد دلاوری است که از زمان حضرت آدم -